Zo herken en voorkom je oplichting

Als ondernemer heb je vast wel eens van oplichtingsmethoden gehoord, zoals phishing of identiteitsfraude. Maar de methoden die oplichters gebruiken, veranderen steeds en zijn soms moeilijk herkenbaar. Deze praktijken kunnen niet alleen je financiën, maar ook je reputatie ernstig schaden. Hieronder lees je een aantal veelvoorkomende praktijkvoorbeelden van oplichting bij ondernemers. Ook vertellen we hoe je deze kunt herkennen en waar je oplichting kunt melden.

4 voorbeelden van oplichting: ken jij ze al?

1. Nep-AFM  

De AFM (Autoriteit Financiële Markten) waarschuwt sinds kort voor oplichters die zich voordoen als medewerkers van de AFM. Deze oplichters laten je weten dat er nog informatie van jou ontbreekt op de AFM-website. Denk aan UBO-gegevens of SBI-codes. Ze zeggen dat je deze gegevens zo snel mogelijk moet invullen. Doe je dit niet op tijd, dan zou je een flinke boete moeten betalen.  Als je vervolgens je IBAN of andere gevoelige informatie doorgeeft of op de nepwebsite invult, kunnen deze gegevens in handen van de oplichters komen. Deze vorm van oplichting wordt ook wel phishing genoemd. Hierbij willen oplichters je persoonlijke informatie stelen, meestal met het doel om geld van jouw rekening af te schrijven.

2. Spookfacturen

Factuurfraude is één van de meest voorkomende vormen van oplichting. Hierbij versturen oplichters facturen uit naam van bijvoorbeeld een leverancier van een bedrijf. Sommige oplichters proberen eerst het netwerk van een bedrijf te hacken. Als dit is gelukt, gaan ze op zoek naar het mailverkeer tussen de financiële administratie en een belangrijke leverancier. Zo kunnen zij goed inschatten hoe en op welke momenten de twee partijen contact hebben. De oplichter wacht geduldig af tot het juiste moment om een factuur te sturen uit naam van de leverancier. Hierdoor valt het werknemers vaak niet op dat het bankrekeningnummer op de factuur plotseling is veranderd. De kans is dus groter dat de spookfactuur betaald wordt. 

3. Nepbeleggingen

Geef je financieel advies? Dan kan het slim zijn om je klanten te waarschuwen voor beleggingsfraude. Dit wordt ook wel boilerroomfraude genoemd. Hierbij proberen oplichters je over te halen om te investeren in niet-bestaande projecten. Beleggingsfraude gebeurt vaak via nepadvertenties op websites en sociale media. Oplichters willen dat de inleg anoniem betaald wordt, bijvoorbeeld met bitcoins. Zo kunnen ze de ‘belegging’ makkelijker doorsluizen. 

De oplichters lokken je met hoge rendementen en beloven lage beleggingsrisico’s. Een tijdje nadat je een bedrag hebt ingelegd, zie je dat het rendement inderdaad hoog is. Het ‘bedrijf’ neemt dan contact met je op om en vraagt of je opnieuw een (groot) bedrag wil storten. Als je dit doet, wordt het contact plotseling verbroken of is de website van het nepbedrijf plotseling verdwenen. En je inleg ben je kwijt. 

4. Dubbele oplichting

Stel dat jouw klant voor veel geld is opgelicht. Dan kan het fijn zijn als iemand hulp biedt om het verloren bedrag teruggestort te krijgen. Criminelen spelen hier sluw op in. Een paar dagen na de oplichting kunnen zij opnieuw contact opnemen met de gedupeerde. Deze keer doen ze zich voor als medewerker van een toezichthouder (zoals de AFM) of een advocatenkantoor. Ze zeggen dat ze van de bank van jouw klant een melding hebben gekregen waaruit blijkt dat die persoon is opgelicht. Daarna beloven ze het verloren geld terug te halen, maar daarvoor zouden wél ‘transactiekosten’ betaald moeten worden. Als je klant in deze val trapt, dan raakt diegene ook dit geldbedrag kwijt.

Afbeelding

Tips om oplichting te herkennen

Het kan verstandig zijn om je klanten en je werknemers over deze vormen van oplichting te informeren. Maar oplichters kunnen ook andere trucs gebruiken. Daarom is het ook belangrijk als je weet hoe je oplichting kan herkennen. Hieronder lees je een aantal tips:

• Controleer de afzender: train jezelf en je werknemers om voorzichtig te zijn met het openen van e-mails van onbekende afzenders. Kijk zorgvuldig of je het e-mailadres en telefoonnummer terug kunt vinden op de website van de bedrijfsnaam die bij de afzender staat. Als het gaat om een e-mail met een factuur, let dan goed op factuurdetails: kloppen de bedragen, beschrijvingen en het rekeningnummer? 
• Doe onderzoek: zoek online naar reviews over het bedrijf en kijk of er al eerder meldingen van oplichting gedaan zijn.
• Linkjes en beveiligingscertificaten controleren: kijk goed of het e-mailadres en de URL van de website overeenkomen met de contactinformatie van het bedrijf. Check ook of de website begint met "https://" voordat je persoonlijke gegevens invoert. Je kunt ook nagaan of de eigenaar van de domeinnaam (in dit artikel is dat ‘factua.nl’) overeenkomt met de bedrijfsnaam of de groep waar een bedrijf onder valt.
• Check of het bedrijf transparant is: staat de IBAN op naam van een andere partij of persoon? Kan je alleen via crypto betalen? Of worden de tarieven en provisies van het bedrijf nergens op de website verantwoord? Dan is de kans groot dat je met een oplichter te maken hebt. Als een bedrijf niet transparant of duidelijk is over de voorwaarden, doe er dan geen zaken mee.
• Neem je tijd: vaak proberen oplichters je onder tijdsdruk te zetten, in de hoop dat je overhaaste beslissingen neemt. Laat je niet opjagen. Volg eerst de tips hierboven voordat je jouw gegevens achterlaat of een betaling doet.  
• Pas op met gevoelige informatie: wees voorzichtig met het delen van persoonlijke gegevens. Zoek met de tips hierboven eerst uit of je het bedrijf kan vertrouwen.  

Vermoed je oplichting?

Als je denkt dat jij of je klant mogelijk wordt opgelicht, dan kun je het bedrijf (laten) controleren bij checkjeaanbieder.nl. Dit is een initiatief van de AFM. Je kunt ook een melding doen bij de Fraudehelpdesk: het centrale meldpunt in Nederland voor oplichting en fraude. Voor algemene vragen over consumentenrechten en oplichting kun je bij de Consumentenbond terecht. 

Ben je opgelicht? Doe dan een melding bij de politie. Afhankelijk van het soort fraude legt de politie hierop uit hoe je aangifte kan doen. Als je merkt dat een ander (nep)bedrijf de persoonsgegevens van jouw werknemers misbruikt, dan kan je dit ook melden bij het CMI (Centraal Meldpunt Identiteitsfraude). 

Voorkom dat je wordt opgelicht

Van spookfacturen tot neptoezichthouders: ook als ondernemer kun je te maken krijgen met oplichting. Als je fraudesignalen herkent, kun je jezelf beter beschermen hiertegen. Hiernaast is het belangrijk dat je bedrijfsnetwerk goed is afgeschermd. Dat geldt ook voor de software die je gebruikt, zoals die van Factua. Zo kun je met tweestapsverificatie veiliger inloggen bij Factua. Heb jij het al ingesteld?